Orin Kelc’hioù Yac’haat d’ar Yezh®
Ar c’hKelc’hioù Yec’haat ar yezh® zo unan eus raktresoù niverus ar gevredigezh “Daeadenn ar 1000 familh” a ginnig ostilhoù evit prederiañ war gwirioù an henvroidi, ar yezhoù minorelaet, an divyezhegezh, hag ar c’helenn.
Lies pal zo gant ar gevredigezh : Sikour ar familhoù dre ar c’helaouiñ hag ar binvioù da adlakaat ar brezhoneg e-barzh an darempred kerent-bugel (lec’h m’eo bet graet an troc’h), met ivez dre vras eus an holl yezhoù bihanniver, pa vefent henvroat, enbroidi pe yezh ar sinoù. Ar pal eo harpañ an adsavidigezh yezhel en ur grouiñ digolloù evit ar poblañsoù a denn dezho. Dre-se e vez kaoz eus adkavout e hêrezh, e identelezh, e sevenadur, adkrouiñ ul liamm etre ar rummadoù, kavout tachennoù justis dre an empatiezh hag ar gomz, hag ivez en em zigeriñ d’ar minorelezhioù yezhel all er bed.
Amañ eman obererezhioù ar gevredigezh :
— Raktres pennañ ar gevredigezh eo an hini “Daeadenn ar 1000 familh” (diazezet war ar patrom maori heñvel anv) a skoazell ar gerent er yezh a denn dezhañ, dreist-holl dre ginnig d’ar vugale ha d’ar gerent psikologourien deskadurezh (CNV, CNV Alvarez, h.a.).
— Ar pazenn gentañ eo raktres ar C’helc’hioù Yec’haat ar Yezh “Ober War Dro”.
— Ar pal boutin eo neuze adtapout ar raktres “Unan & Unan”, diazezet war ar “Mentor-Apprentice Program” savet gant ar sokioyezhoniourez arbennikaet war adsevel ar yezhoù Leanne Hinton hag implijet kalz e-touez pobloù henvroat Kanada (Kentañ Kuzul Sevenadurel ar Bobl er Stadoù-Unanet), Hawaii ha Skandinavia Hawaii e-touez ar Samininavia.
— Erfin, evit kreñvaat hon doare-ober a-bezh e fellfe deomp aozañ beajoù da gejañ gant tud all eus ar minorelezhioù a ra war-dro stignadoù yezhel heñvel. Ar veaj kentañ a vo e 2026 e Maroko evit rannañ gant ar bobl amazigh (e prientiñ).
Matyas Le Brun en deus desket brezhoneg gant an aozadur stummañ evit an dud deuet Stumdi e 2010 ha komz a ra anezhañ d’e vugale bemdez. Dibabet e oa bet e 2025 evit kemer perzh en ur seminar etrevroadel “Prest da adsevel” kinniget gant Raktres Yezhoù en arvar, a vod an dud a labour en o c’hêrioù evit adsevel o yezh.
Stummet eo war an aesaat strolladoù abaoe 2017, ha skoazellañ a ra ar c’hreizennoù kaozeal abaoe 2020 ha merañ skipailhoù evel penn raktresoù sevenadurel. Emañ o stummañ war ar c’hehentiñ hep feulster© (NVC) hag ar c’helc’hioù adreizhañ© en ur implijout an doare Dominic Barter gant Déclic CNV. Un den a-vihanik e strolladoù, e ren kentelioù dañs ha yec’hed ha stummadurioù (Tai Chi, Qi Gong, gwelet, dihuniñ, prederiañ) abaoe 2011.
Arkitektour dre stummadur, goude-se o labourat e lec’hioù filmañ ha leurenniñ, e rannas buhez mesaerien reier sami en Arktika e-pad tri bloaz hag e labouras evel kazetenner war dachenn gwirioù ar pobloù henvroat. Krouet en deus ar gevredigezh deskadurezh war an endro “Veahkki” ha gweladennet en deus klasoù e Frañs evit komz diwar-benn doare bevañ, sevenadur ha yezh ar Samied.
Embannet en deus “Douar-Neizh, Terre ce Nid, Land as my nest” e brezhoneg ha pedet e oa bet da SUA gant ar gevredigezh vrezhonek New York ‘Breizh Amerika’ (Charles Kergaravat) hag an Endangered Language Alliance evit lenn e varzhonegoù e brezhoneg hag e saozneg, ambrouget gant sonerien.
Amélie Pornin he deus desket brezhoneg e Stumdi e 2011 ha goude he deus labouret e skolioù Diwan Breizh en ur sevel he binvioù kelenn hec’h-unan.
Ur stummerez war ar bredoniezh sokial arbennikaet war emdroadur ar strolladoù ha merañ an emgannoù, Amélie a ra kampagnoù gant ar gevredigezh AIDES, e-touez re all, a skoazell gwirioù hag anavezadur an dud gwanañ (tud hep ti, implijerien drogoù, tud LGBTQIA+, divroidi, hag all) en ur implijout ostilhoù justis adsevel.
Ur sujed dedennus ha pinvidik-kenañ eo bet deskiñ yezhoù eviti bepred. Goude bezañ bet o chom en estrenvro e-pad meur a vloaz, e komz saozneg flour ha, entanet gant an hebraeg, he deus desket hec’h-unan.
A-viskoazh eo bet dedennet Florence-Marie (pe Bleunwenn-Maïna) gant ar yezhoù hag ar sevenadurioù, met pa oa krennardez, pa felle dezhi deskiñ brezhoneg, e oa bet lavaret dezhi gant he zud « n’eo ket talvoudus ar brezhoneg, gwelloc’h eo deskiñ saozneg ». Hep gouzout petra lavaret, e teskas saozneg hag e veajas dre ar bed.
Beajet he deus e meur a vro, gant broadoù disheñvel, hag e-pad ouzhpenn 10 vloaz eo bet ezel eus ar gevredigezh “De la Plume A l’Ecran”, a gas war-raok ar sinema henvroat e Bro-C’hall. Met e Breizh eo en em sant fromet don gant pep fest noz.
Infirmierez, kontrollerez aerborzhioù, anavezerez riskloù, skrivagnerez ha stummerez war kudennoù mab-den hag aozadurel eo bet a-raok mont war-zu an ekologiezh ha cheñch micher. Deuet eo da vezañ stourmerez, aesaerez, ha goude-se stummerez “labour a liamm”, un doare da gelenn a bep seurt, en o zouez kreizennoù kaozeal diwar-benn stad ar bed. Goude-se e voe stummet evel psikoterapeutez war an Intelligence Relational (un doare terapiezh evit an drougimplij a denn d’ar reizhiad nervel, d’al lodennoù gwareziñ ha gloazet, ha d’ar stagañ), ha skoazellañ a ra an dud, dreist-holl dre drougimplijoù kemplezh. Entanet eo gant an drougoù a-stroll, en o zouez an drougoù yezhel hag an drougimplij sistemek.
O teskiñ brezhoneg emañ er mare-mañ ; gouzout a ra bremañ petra lavar : ur yezh zo un doare dibar da welout ar bed. Talvoudus eo ur yezh “evit bevañ ha karout”, evit bezañ den, evit soñjal en un doare disheñvel diwar-benn reuz ar bed, evit magañ liammoù, en o zouez al liamm prizius ouzh un tiriad…
Kazetennerez ha kemennourez war dachenn ar c’helenn (kelaouenn L’Etudiant) goude-se ar c’haerder hag ar yec’hed (Prisma Presse, Editions Jalou, strollad Marie-Claire, Atmosphères, Madame Figaro, hag all), Sandrine Joseph he deus bevet 20 vloaz e Londrez hag e New York, hag he deus diorroet he donezonoù arzel war un dro (fotografezh @joinks_joinksby arzour; /portfolio o vont war-raok).
Stummet war ar prederiañ dre evezh (Mindfulness gant Jon Kabat-Zinn) ha Vipassana (S.N. Goenka), e ra arnodoù gant an arz-terapiezh hag an emzalc’h dre dresañ, mojennoù ha kontadennoù hendadoù. E gefridi : lakaat e gerioù, mennozhioù krouiñ, arz gwelet ha kemennañ.